Tanglaw ng mga Parol

Top: Mga Parol (Crayon Etching Artwork)/ Bottom: Christmas Lantern made of kapis shells

             Isang kinagisnang paniniwala na ang araw ng Pasko sa Pilipinas ay isang katangi-tanging araw para sa kabataan. Pero kung uuriratin mo sila, ang natatanging araw na ito ay kinatatakutan nila. Sa araw ng Pasko, kahit inaantok pa ay maaga silang ginigising ng mga magulang upang makapaghanda na. Pinasusuot sa kanila ang mga bagong damit kasama ang mga eskapularyo, at matapos makapag-almusal, hila-hila na sila ng mga magulang upang magsimba. Kailangang tumahimik habang nagmimisa ang kura paroko. Kapag nagusot ang kanilang baro, isang pingot. Kapag gumalaw habang nagaganap pa ang Misa, isang kurot. Kapag tumawa, isang batok.

         Ang mga batang ito na hila-hila ng kanilang mga tatay at nanay ay dinadala sa bahay ng mga kamag-anakan at mga kaibigan. Sapilitan silang pinasasayaw, pinakakanta, o pinatutula upang ang balana ay lubos na masiyahan at matuwa. Kapag natapos na ang sapilitang pagpapakwela, nireregaluhan sila ng mga sensilyo (salapi) upang may panggasta ngunit ang mga ito ay hindi napupunta sa kanilang mga bulsa sapagkat ito’y itinatago ng kanilang mga magulang.

             Sa bawat bahay na puntahan, lagi at laging itinutulak ng mga magulang ang mga anak sa mesang dulugan. Sa unang pagsandok, sarap na sarap sa paglamon sa mga ulam ang mga kabataan. Pero maya-maya’y hinihingal na sila sa sobrang kabusugan. Sa kanilang pag-uwi, sila’y nag-iiyakan na kung hindi natutunawan dahil sa sobrang kasibaan.

             Ang Pasko ng mga nakatatanda ay pagbibigay galang sa mga magulang, lolo, lola, tiyo, at tiya. Kahit may edad na ay nagmamano pa rin sila sa nakatatanda sa kanila. Kapansin-pansing may nakalaan ding simpleng regalo na pinahahalagahan nila tulad ng matamis na prutas o kahit anong bagay na buong pusong inialay ng sinumang nagbibigay. Sa mga walang-wala, ang paghahain ng matamis at malamig na tubig mula sa isang maralita ay isa nang pinahahalagahang biyaya na di matutumbasan sa balat ng lupa. Ang Pasko ay pagbibigay. Hindi mahalaga kung ang handog ay maliit o malaki man. Sa maliit na regalong ibinigay, kailangang kalakip dito ang pusong nagmamahal. (Halaw mula Kabanata 8: “Maligayang Pasko” ng nobelang “El Filibusterismo” ni Gat José Rizal)

              O, di ba! Halos walang pinag-iba ang paskong kinagisnan ng ating pambansang bayani at ang Pasko ng makabagong panahon na ating kinamulatan, hehehe! Kaya lamang, maraming pagkakataon talaga na masyado na tayong absorbed sa mga stressful preparations, parties, get togethers with all those potluck-diet-later and other commercialized/secularized “observances” kaya nalilimutan na minsan ang tungkol sa tunay na diwa ng Kapaskuhan- ang pagsapit ng Panginoong Hesu-Kristo sa ating buhay. Amen.

Drinowing ko yung nakita kong kakaibang life-sized Belen sa Redemptorist Church sa Baclaran kahit na hindi naman ito ang eksaktong anyo ngunit naunawaan ko ang mensahe at ang relevance nito sa pinagdaanan ng maraming Pilipino na kahit ganoon man katindi ang mga pagsubok, tuluy na tuloy pa rin ang Pasko.

                    Mackerel sky on Christmas Day                 

                    Sa mismong ika-25 ng Disyembre, maalinsangan at maaliwalas. Hindi naman tuluy-tuloy ang ginaw na hatid ng hanging Amihan. Pero para sa akin, mas gusto ko ang ganito dahil hindi ako nagkakasakit di tulad nitong mga nakaraang araw nang bigla na lang nagbabago ang panahon na maaraw at maya-maya’y mag-uulan naman.

                Ang pamumukadkad ng mga lirio (Hippeastrum variety of Amaryllises) na nagsimula noong winter solstice.

*******

             Siyanga pala, naging busy place din ang “tent city” sa Villamor Air Base Elementary School grounds. Ang dami-daming bisita nitong mga nakaraang araw. Mga charity events ng ilang sports and showbiz personalities. Nakakita na ako ng ilan sa kanila pero hindi ako nabighani o na-starstruck; ni hindi rin ako excited na magpa-picture kasama ang isa man sa kanila. Well, wala namang masama sa kanilang mga outreach programs para sa mga evacuees... basta ang motivation ay intrinsic, yun bang bukal sa kalooban or genuine charity and spreading the holiday cheers at hindi yun extrinsic or just for gaining more publicity and promotions for their “friendly public image” and TV shows/ networks na kanilang kinabibilangan.

                Hey, noong isang gabi, manonood na sana ako ng nagiging Saturday night habit ko nang panoorin sa TV5 na “Juan Direction” pero isiningit ang isang special coverage tungkol sa surprise goodwill visit ni Justin Bieber sa Tacloban. Nakagugulat nga ang ginawa niya. Mukhang nag-mature na ang naturang pop superstar di tulad noong una niyang pagbisita upang mag-concert sa bansa kung saan binatikos siya sa pagiging “brat” lalo na nang paalis na siya sa airport; mukha siyang tinopak noon, eh, hehehe! At saka, hehehe, buti at hindi sila nagpang-abot sa Leyte ni Manny Pacquiao. Noong nakaraang taon lamang ay inasar-asar niya sa social media ang people’s champ and he seemed unapologetic about that.

                December 20. Children’s Christmas parties dito sa Villamor Air Base Elementary School... at bilang party host and events organizer sa section namin, ang mga saloobin ko ay aking naipahahayag sa pamamagitan ng uploaded drawing above this paragraph. Sigh...

          Halos buong araw na makulimlim noon tapos nag-uulan pa at nakadama ako na magkakaroon ng not-so-enjoyable Christmas Party para sa akin. At ganoon nga ang nangyari. Talagang nakakapagod talaga ang mag-organize ng party at halos hindi ako nakapahinga simula pa lang sa pag-aasikaso ng order na pagkain! Tension-filled. Fatigue. Hanggang sa Christmas party ba naman, saway pa rin ako nang saway! Nagpa-games ako, madalas ay ginugulo lang ng mga bata na hindi marunong makuntento. Once na natanggap na ng mga bata ang kanilang regalo, hindi na nila ako pinakinggan sa aking mga paalala. May mga sasabihin pa sana ako pero wala rin namang saysay ang magsalita pa sa kanila kaya sa pagkabwisit ko ay pinauwi ko na lang sila. At ang lalong nakakainis, wala man lang nagkusang-loob na tulungan akong maglinis ng classroom! Bad trip talaga ako sa halip na mag-enjoy.

            Anyways, ang party ay para naman sa kanila at hindi sa akin. Enjoyment para sa kanila, pasaning-krus naman para sa akin! At least, kahit tatlong bata lang mula sa klase ay naging thoughtful sa pag-abot ng regalo.

            Pagkalinis sa classroom, isa pang task na kailangang matupad bago ako umuwi ay bigyan ng maayos na libing ang isang kaawa-awang sisiw na karaniwang inilalako sa labas ng mga paaralan. Kanina kasi nang pagud na pagod ako pagdating pa lang sa klase at hindi pa nagsisimula ang party, sinalubong ako agad ng mga sumbong.  Ang mga punyemas na pasaway na mga bata! Isa sa kanila ay naapakan daw ang munting sisiw... at ang lintik na nagpaikli ng buhay nito ay nagsawalang-bahala na lang. Tapos, itatapon lang nila sa basurahan? Hindi man lang nila inilibing. Madudumihan daw sila! Mga walang awang bata! Kaya nga bago ako umuwi, kabilang sa mga dala ko ay ang paper bag na pinaglagakan ng patay na sisiw. Naghanap ako ng pwesto sa mga puno ng mahogany sa gilid ng paaralan. nagbungkal ako doon at inilibing nang maayos ang sisiw.

            Nakapikit ang sisiw na para bang natutulog lang. Matingkad pa rin ang kulay berdeng food coloring sa balahibo nito. Nagpapahinga na siya sa piling ng lupa at ng mga puno; malayo na siya sa malulupit na bata at doon sa tindero na nagpaikli ng kanyang buhay. Siguro sa ibang tao na nakapansin sa ginawa ko, isa itong ka-weirduhan. Hayaan ko na lang sila sapagkat ang aking ginawa ay nagdulot sa akin ng naiibang kagaanan ng kalooban. 

*******

            Looking back at 2013, hindi ko alam kung nagkataon lang ba o kahalintulad talaga sa bagsik at biglaang pagsalakay ng isang ahas ang taong ito kaya nga Year of the Snake.Tulad ng pagbabalat ng ahas, maraming kaganapan ang “nagbabalat” din upang lumitaw ang tunay na anyo; hmmm, parang doon sa Senado nitong mga nagdaang araw lamang, kasunod ng mga balitang “scam”, umatikabo’t rumapido ang televised word wars... hehehehehe, no comment. Napakaraming pangyayari, natural calamities or man-made strife and other troubles na tulad sa isang mythological serpent na may maraming ulo at pinagtutuklaw ng kamandag ng kaguluhan at pagdurusa ang marami nating kababayan  at ang ating bansa mismo. Where’s the “nationwide anti-venom”?

                Anyways, ang blog na ito ay hindi naman isang yearend report. Well,  sa kabila ng sunud-sunod na bad news, meron din namang rays of sunshine, calming moonlight, and looking up at the stars in the sky. Stop by to smell the scent of flowers at tulad ng isang quotable quote mula sa isa sa mga paborito kong pelikula na “American Beauty”na dalawang beses pang sinambit (especially by Kevin Spacey’s character as Lester Burnham) “...it’s hard to get mad when there’s so much beauty in the world...”. Just count the good news, stories that will bring us the smiles especially during the Christmas season tulad ni Pope Francis. Marami tayong kababayan na sinubok ang katatagan at pinatunayan naman nila ang kanilang katatagan at natunghayan ang pagkakaisa ng mga Pinoy at ng international community para tumulong sa muling pagbangon ng mga kababayan natin sa mga nasalantang lugar. Hay, nakatutuwa na ang 2013 ay year of the Filipina beauty queens and athletes din, di ba?

            As for me, ang 2013? A year of ups and downs, and the constantly changing merry-go-rounds. Ngunit ako’y lubos na nagpapasalamat sa Panginoon.

*******

                  Presenting the finale of this last blog post of 2013. 

GALLERY OF THE ABSURD

“Bitter Self-Satire”

 

Kawawang manunulat...kawawang Samizdat Publications...paano na ang mga nakaline-up na mga kasunod na akda?

Insect-eating plants (symbolizes the rejection from bookstores and other book dealers, established publishing companies, and sarcastic people)

Kayo bang mga anonymous readers lalo na ang mga matagal nang nakikibasa ng blogs ko, ang mga saloobin niyo ba ay tulad ng mga nakasaad sa larawan sa itaas? Any unsavory reaction? O, bakit natahimik ang ilan sa inyo? Nakakatakot kasi ako maging kaibigan, tama ba? 

“2014: YEAR OF THE HORSE”

Tail-end of a Cold Front

Top: Vehicles of different media personnel covering the situation of typhoon survivors from Samar and Leyte. Middle: VABES children walks past the tent city. Bottom: The back side view of the "Tent City" installed at the quadrangle of the Villamor Air Base Elementary School.

            The depressive aftermath at ang bukambibig na “Hayan ang pinsalang idinulot ng bagyong Yolanda!”.

            Nadatnan ko pa ang Tacloban noong May 2006 as a bustling and vibrant city pagkagaling pa lang sa San Juanico Bridge at hindi ko batid kung kailan ko muli matatanaw iyon. Na-miss ko ang Jaro, Leyte- ang kanyang rustic charm and green countryside; nagpapasalamat ako sa Panginoon dahil wala naman nasaktan sa aming mga kamag-anak at kakilala doon.

            Sa unang araw ng Disyembre, Advent na. In a few days more, it will be Christmas. I felt that I had an early but meaningful celebration of Christmas these past days and I don’t need to flaunt more details about those deeds here in this blog. I prayed about that to the Lord God. Basta, masaya lalo pa’t ang Pasko ang paborito kong holiday.

*******

           

             Isang authentic na larawan ni Gat Andres Bonifacio (courtesy of Wikipedia)

             Palaganapin ang dakilang pag-ibig sa tinubuang lupa...

            Sa taong ito, significant ang “ika-150”. Naalala ko nitong Setyembre, doon sa Roxas Boulevard ay may mga banner pa ng paalala tungkol sa 150th birth anniversary ni Apolinario Mabini. At sa petsang ito naman ay ang 150th birthday ng Supremo ng Katipunan. Samakalawa naman, Disyembre 2, ay ipagdiriwang naming mga taga-Pasay City ang ika-150 anibersaryo ng pagkakatatag ng aming mahal na lungsod na ipinangalan sa anak na prinsesa ni Rajah Sulayman ng Maynila.

*******

            Basta buwan ng Nobyembre ay may sanaysay na dito sa blog tungkol sa annual “Dugong Bombo” in cooperation with the Philippine National Red Cross na ginanap muli sa SM City Manila noong Nobyembre 16, doon sa Cyberzone area. Lumahok muli doon ang weirdong blogger na ito at lubos akong nagpapasalamat sa Panginoon dahil na-qualified muli ako doon. Ang haba-haba ng pila pero ako ang huli sa blood extraction (at kinunan pa ako ng litrato tulad sa unang donor na dumating mula nang nagsimula ang event), na para bang “many were called but few were chosen”; gayunpaman, matagumpay ang Dugong Bombo dahil mas marami na naman daw ang nakolektang blood bags ngayong taon. Bukod sa healthy lifestyle (na lagi ko naman  sinusunod), nais ko na ang aking dugo ay “happy blood” din kaya nga muli akong nagnobena at humingi ng tulong kay St. Jude Thaddeus. Ang kopya ng St. Jude’s Novena ay nasa “Prayers”- please refer to the side menu of this home page. Ang November posts ko noong 2011 and 2012 ay may essays din tungkol sa Dugong Bombo. Kailangang bago magtapos ang Nobyembre ay mag-visita iglesia or pilgrimage sa St. Jude’s Parish plus side trip pa sa bahaging iyon ng Malacañang Complex (malay ko at matanaw ko pa si Pnoy) sa San Miguel hanggang Quiapo, hehe!

*******

            Madalas nga pala akong nakikinig sa Saturday night program ng FM radio station na 103.5 K-Lite, yung “Faster than Lite” dahil puro hard rock, heavy metal, at iba pang musikang bato (na wala namang kinalaman sa pagtira ng bato) ang mapapakinggan kahit na pansin ko na madalas yun at yun din ang pinatutugtog at iilan lang na track requests ang pagbibigyan. Ang DJ on-air dito ay si Karl McFly. Minsan may sinabi siya na talaga namang shocking. Kinuwento niya ang tungkol sa isa sa mga TV commercial ng Resorts World Manila kung saan merong matabang lalaki doon na tingnan mo lang ang mukha ay matatawa ka na (eh, ganoon kung mag-advertise ang RMW, eh). Sa tuwing napapanood ko noon ang komersyal na iyon, nasasabi ko “sino ba ang isang ito na pumayag na magmukhang engot sa komersyal na yan?” At bigla na lang binanggit ni DJ Karl sa kanyang radio program kung sino ang character na iyon... walang iba kundi siya mismo! Man, siya pala yun! Nag-text message pa ako sa radio program niya na binasa pa niya on-air. Sorry, DJ Karl... di ko alam kung natatawa ba siya o naiinis pero ang reaksyon niya ay “That’s alright, buddy! I’ll take it as a comment!” Buddy raw ako; oo nga pala, nagtago ako sa alyas kong “weirdjtt”.

 

*******

            “I refuse to be a victim...!” – Caroline, Annette Bening’s character in the 1999 Academy award-winning and one of my all-time favorite films, “American Beauty”; that line was only reiterated from the evening radio program she was listening to from her car stereo before the climax of the film occured.

            Sabi ng radio announcer doon from his on-air counselling, that will be your mantra. Great. It should be the mantra especially of those who had been pushed off because of bullying and other forms of human rights abuses. Pero hindi naman yun ang isyu ni Caroline sa naturang pelikula; sinabi lang niya yun  out of impulse and despair.

            Noong pinanood ko muli ang 75 peso-VCD nito (original yun at binili ko pa sa Astrovision- SM City Iloilo), Kevin Spacey’s character as Lester would make you feel amused and then you’ll shed tears afterwards.

*******

            Nang napanood ko ang episode ng “Ang Pinaka” sa GMANewsTV tungkol sa awkward social situations, bigla ko na namang ginunita itong isang pangyayari noong Oktubre 24 at iyon ay kasing-weird ko. United Nations Day din yun, a! Pagkagaling namin ng nanay ko sa isang COMELEC briefing sa The Pearl Manila, ay nagtungo kami sa DepEd-NCR office sa Bago Bantay, Quezon City (na pagkalayu-layo talaga!). May inasikasong papeles doon ang nanay ko. Tapos, sumakay na kami sa MRT pabalik sa EDSA-Taft Rotonda. Nang tumigil ang MRT sa Ortigas, merong sumakay na mga yuppies- isang babae at isang lalaki. Akala ko ay mag-asawa lalo na nang napansin ko kahit sa gilid ng aking paningin na maumbok ang tiyan nung babae. Maagap akong tumayo, sinabi ko sa kanya "Ale, dito na po kayo" at ibinigay ko sa kanya ang upuan ko kasi wala ni isa sa mga lalaki sa loob ng bagon ang nagpaka-gentleman. Napaupo na yung babae pero napuna ko na panay ang hagikgik ng kasama niyang lalaki. At yung si Babae ay tila pinipigil ang bungisngis niya at pilit tinatakpan ang mukha niya ng kanyang cellphone  na ewan ko kung nanliliit na ba sa hiya hanggang sa bumaba na lang sila pagdating sa Ayala station na panay pa rin ang tawa ng lalaking kasama niya.

            Hindi naman pala yun ‘baby bump’ doon sa ale! Baka di-sinasadyang nainsulto ko siya sa kanyang body built. Sorry, Miss Yuppie... ang weirdo ko po kasi, eh!

*******

            Marami na palang batang musmos ngayon ang hindi na bata talaga. Minsan, nag-Internet ako, doon sa computer station sa kanto ng 12th-7th Street dito sa Villamor Air Base. May nakatabi akong batang lalaki na sa palagay ko ay 10 or 11 years old na. Higop na higop sa paglalaro sa isang online game at sa sobrang enjoyment ay panay rin ang rapido ng bibig niya. Kaya lang ang kanyang pinagsasabi ay pulos kabastusan na para bang yun na lang ang alam niyang sabihin at wala na siyang pakialam sa mundo. Matagal yun, a! Naiingayan talaga ako ngunit higit na nadidismaya ako sa iba pang internet users lalo na yung grown-ups na. Dinig na dinig sa buong shop ang mahalay na bunganga ng totoy pero wala lang sa kanila. Naroon lang sila sa Facebook and online games nila o sa panonood ng Youtube at para bang normal na lamang sa kanila na ang mga bata sa panahong ito ay pwede nang hayaan sa walang kontrol na pananalita kasi “freedom of expression”... nagkakatuwaan lang yung totoy, eh!

            Hindi ko na natiis. Halos bulyawan ko yun. “Bata, pwede bang tumahimik ka na nga!”

            Agad na nangibabaw ang katahimikan na para bang nag-target ako ng tranquilizer sa isang mabangis na hayop. Naubos na ang prepaid account ng totoy at lumabas na siya’t umuwi na. Samantalang ang mga nakatatandang Internet users sa shop ay tuloy lang sa katsa-chat sa FB friends nila.

*******

            Ah, noong isang araw nga pala ay sinubukan ko kung paano mag-express ng sarili ang mga bata. Pinasulat ko sila ng mga sanaysay. Ang unang talata ay tungkol sa di-malilimutan nilang karanasan. Marami ang impressive talaga na kahit hindi perfect ang syntax or grammar o ang balarila ay nauunawaan ko pa rin ang nasasaloob nila. Ang ikalawang talata ay hehehe, tungkol sa mga crush nila at kung bakit nila hinahangaan ang mga ito. Siyempre, matindi ang reaksyon pero sinabi ko naman na ako lang ang makababasa sa kanilang mga sanaysay at hindi ko naman sila itsitsismis at normal lamang sa mga bata na nasa ganoong edad ang magkaroon ng mga crush, di ba? Aba, nagsulat nga sila tungkol sa paksang iyon; sinunod nila ang mungkahi ko

na kung nahihiya silang banggitin ang buong pangalan, eh di kahit ang initials na lang. Talagang kakaiba ang nadama ko nang binasa ko ang mga sinulat nila at natutuwa ako sa kanila (hindi natatawa, a!).

*******

            Mahirap talaga maging self-publishing writer. Okay, panalo na ang mga established publishing companies diyan at totoo na ang tinuran nung mama noong nakaraang taon sa Plaza Miranda sa tapat ng Simbahan ng Quiapo (please refer to “Scent of Rain-drenched Soil and Lush Plants”- August 2012 blog post). Sa Q & A portion ng cartomancy consultation sa kanya, tinanong ko siya tungkol sa aking venture sa independent publications. Napailing siya kasi ayon sa tarot cards, wala akong gaanong kita dito. Pwede lang akong makilala bilang writer or blogger... pero hindi magiging mabili ang mga pinalimbag kong akda? Sigh...

            Buti pa si Franz Kafka at mayroon siyang tapat na kaibigan na si Max Brod na naging susi upang mabasa ng mundo ang kanyang mga obra maestra. Kaya lang iba sa panahon ni Kafka at iba pang manunulat. Sa kasalukuyang panahon naman, umiiral na lang sa fiction publishing industry ang komersyalismo kahit na may pagkapalasak pa ang story plot ng maraming akda; ang mga tagapaglathala ay hindi raw "basta-basta" susugal kung sa palagay nila ay hindi naman "kikita" ang isang akda na bahagi na lamang ng negosyo at hindi ng panitikang Pilipino. Maraming tao ang wala namang panahon para magbasa kasi mas nakalilibang pa ang mag-FB or Candy Crush para sa kanila. Itatago ko na lang muna siguro ang aking mga akda sa isang safe box... anong malay ko na sa ibang panahon, merong mga taong bukas ang isipan upang tulungan ako na mailathala at maipalimbag ang mga ito.

            Some aspiring, weird writer... that one called Joan T. Teves.